σκολόπενδρα

(scolopendra). Αρθρόποδο της τάξης των σκολοπενδρομόρφων, γνωστό και με το όνομα σαρανταποδαρούσα. Η σ. αυτή είναι προικισμένη με 4 μάτια στα πλευρά και με 21 ζευγάρια κινητών ποδιών, που αντιστοιχούν σε ισάριθμα τμήματα του κορμού. Έχει συνολικό μήκος 8-10 εκ. και ζει κατά το μεγαλύτερο μέρος κρυμμένη κάτω από τις πέτρες, στις μεσογειακές περιοχές. Τρέφεται με έντομα και με τις προνύμφες τους, αλλά και με άλλα αρθρόποδα, τα οποία γενικά κυνηγά κατά τις νυχτερινές ώρες. Στη βόρεια Αφρική και στις θερμές περιοχές της Ασίας είναι διαδομένη η σ. που δαγκάνει (scolopendra morsitans), μήκους 10-12 εκ.· στις τροπικές ζώνες είναι αρκετά κοινό και το είδος μεγαλύτερων διαστάσεων, σ. η γιγάντια (scolopendra subspinipes), που μπορεί να φτάσει το μήκος των 20 εκ. Τα δύο γναθιαία πόδια που έχουν οι σ. στο πρώτο τμήμα, αμέσως πίσω από το κεφάλι, συγκοινωνούν με αδένες που παράγουν δηλητήριο: το δήγμα μερικών μεγάλων τροπικών ειδών είναι ιδιαίτερα οδυνηρό και μπορεί ν’αποτελέσει κίνδυνο και για τον άνθρωπο ακόμα.

* * *

η, ΝΑ, και σκολόπεντρα Ν

γένος, σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική ταξινόμηση, δηλητηριωδών μυριαπόδων, μεγάλου μεγέθους, που είναι γνωστά, σήμερα, με την κοινή ονομασία σαρανταποδαρούσες ή ψαλίδες

αρχ.

είδος θαλάσσιου σκουληκιού.

[ΕΤΥΜΟΛ. Πρόκειται πιθανότατα για δάνεια τ. τού προελληνικού γλωσσικού υποστρώματος].